"Ik wil de melkproductie naar minimaal 25 kg per dag."

Liefde voor koeien én techniek. Dat is wat melkveehoudster Kim Nieuwenhuis (25) uit Twello kenmerkt. Met het diploma Dier- en Veehouderij van Aeres Hogeschool in Dronten vers op zak, stapte ze in 2023 in de maatschap bij haar vader. Samen runnen ze een bedrijf met 110 melkkoeien. Daarnaast werkt Kim vier dagen in de week bij GEA, op de afdeling Dairy Management Support. Hier heeft ze zich gespecialiseerd in het managementprogramma DairyNet. Dagelijks staat ze klaar voor support aan het netwerk van Dairy Centers en hun klanten. 

Productie moet hoger

Met de komst van de jonge onderneemster in de maatschap, werden ook de doelen van het bedrijf scherp gesteld. “De gemiddelde melkproductie per koe per dag moet omhoog van 21 naar 25 liter”, zegt Kim met een vastberaden blik. Als eerste stap op weg naar dat doel, werd de 11 jaar oude melkrobot vervangen. “Mijn vader is een echte techniekboer. Hij investeerde 11 jaar geleden al in een robot. Qua melktechniek was die inmiddels sterk verouderd. En de laatste jaren waren er zoveel storingen en mislukte melkbeurten dat we wel drie uur per dag bezig waren om koeien handmatig in de robot aan te sluiten. Het was dus hoog tijd voor een nieuwe installatie.” 

"We hebben een afwijkend staltype met een overdekte voergang buiten de ligboxenstal. Het was best even puzzelen voordat we de nieuwe positie hadden gevonden." 

Voor vader en dochter stond op voorhand vast dat de nieuwe melkinstallatie een robot moest zijn. Om na elf jaar robot-ervaring terug te stappen naar tijdrovend handmatig melken, was geen optie. Welk merk er moest komen, was wél onderwerp van gesprek. “Mijn vader had in eerste instantie serieuze interesse in het oude merk, terwijl ik – mede door mijn werk - vooral naar GEA keek. We hebben beide opties goed beoordeeld, ook in de praktijk bij collega-boeren. Uiteindelijk kwam de robot van GEA als beste uit de bus.”

Alles in één werkgang Belangrijk argument voor de keuze voor een GEA DairyRobot R9500 is dat alle handelingen aan het uier in één werkgang plaatsvinden. “Onze oude robot ging met de arm meerdere keren onder de koe door, voor het reinigen en aansluiten. Het duurde in totaal meer dan twee minuten, voordat de koe werd gemolken. In de nieuwe installatie gebeurt het aansluiten van de bekers in één keer, in slechts 40 seconden”, vertelt Kim. “De koeien zijn daardoor een stuk rustiger.” Bij een kijkje in de stal blijkt inderdaad dat zowel het reinigen en voorbehandelen van de spenen, als het melken en dippen na afloop, gebeurt vanuit één en dezelfde melkbeker.

Dit betekent maar één keer aansluiten. Spoelwater en de eerste melk worden door de machine apart gehouden en afgevoerd in de mestput.  Nieuwe robot, nieuwe kansen Met de komst van de nieuwe robot, werd ook de locatie van de installatie in de stal opnieuw uitgedacht. Om de overstaptijd van de oude naar de nieuwe robot zo kort mogelijk te houden, werd een nieuwe plek in de stal voorbereid. “We hebben een afwijkend staltype met een overdekte voergang buiten de ligboxenstal. Het was best even puzzelen voordat we de nieuwe positie hadden gevonden. Daarvoor hebben we een aantal ligboxen opgeofferd en een put rondom de robots gemaakt, zodat we de koeien eenvoudig kunnen controleren. Die hele verbouwing hebben mijn vader en ik samen gedaan.” 

"Na ingebruikname van de nieuwe melkrobot verbeterde de melkkwaliteit spectaculair."

Stil en rustig

Inmiddels staan de twee robots in ‘kassa-opstelling’ naast elkaar en functioneren ze al enkele maanden naar volle tevredenheid. Het omschakelen van de oude naar de nieuwe robot duurde – dankzij de goede voorbereiding – slechts een halve dag. Sindsdien staan de koeien in de rij om naar binnen te gaan. “Ten opzichte van de oude situatie is deze robot muisstil”, vertelt Kim enthousiast. Dat komt ook omdat de vacuümpomp buiten de stal staat. “En de koeien staan zo compact in de box, dat ze de kleine robotarm niet eens zien of opmerken. Daardoor zijn ze heel rustig tijdens het melken.” 

Betere melkkwaliteit

Na ingebruikname van de nieuwe melkrobot verbeterde de melkkwaliteit spectaculair. Zo halveerde het celgetal van 350.000 naar 170.000. “We zaten altijd tegen de maximale grens aan te boksen. Inmiddels zijn we teruggezakt naar 150.000. Dat is echt aan de nieuwe robot te danken.” Enthousiast laat ze op het bedieningsscherm van de robot zien dat de melkkwaliteit per speen continu in de gaten wordt gehouden. “Als het celgetal van één kwartier te hoog oploopt, kan de robot specifiek dié melk apart houden en verwijderen. Daarmee blijft de melk uit de overige kwartieren behouden en de melkkwaliteit op peil.” 

CowScout signaleert vroeg

Bij de overstap naar de GEA melkrobot werd ook het koe-monitoringssysteem CowScout op het bedrijf geïntroduceerd. Dit digitale systeem is voor techniek-liefhebber Kim een zinvolle toevoeging voor het bedrijfsmanagement. “Het registreert de activiteit van de koe en vertaalt dit naar tochtigheidsattenties en mogelijke gezondheidsproblemen. Ook dat helpt om de melkproductie per koe te verhogen.” Een treffend voorbeeld is de signalering dat een koe 24-uur niet had gegeten. Dit duidde op een mogelijke verdraaiing van de lebmaag, hoewel dit aan de koe zelf nog niet was te zien. De dierenarts constateerde inderdaad een verdraaiing en kon het probleem vroegtijdig aanpakken. “Na één dag was de koe weer op het oude productieniveau, terwijl je anders zo een week verder was geweest.” 

Weg is nog lang

Kim beseft dat de nieuwe techniek op het bedrijf slechts een eerste stap is op weg naar een hogere productie per koe. Ze kijkt inmiddels ook naar de voeding, het fokkerijbeleid en de vruchtbaarheids-parameters van de veestapel. Langzamerhand moet de kwaliteit op alle fronten omhoog. “We hebben nu bijvoorbeeld té veel driespeners, als gevolg van de oude robot. Als die koeien straks vervangen zijn door nieuwe aanwas met gezonde uiers, draagt dat ook bij aan de productieverhoging.” Daarnaast experimenteert ze dit jaar voor het eerst met twee hectare voederbieten als vervanger van MKS. “Voederbieten zijn een goede energiebron en de koeien vreten het graag.” Vraagstukken die ze nog moet oplossen is de wijze van opslag en voeren. “Als je voederbieten inkuilt samen met MKS, kun je achteraf niet meer bijsturen in het rantsoen. Het alternatief - toevoegen in de voermengwagen – vereist een goede opslag tijdens het stalseizoen. Dat is een puzzel die ik nog moet oplossen.”