09 May 2023
In zijn voorspellende essay “Fifty Years Hence”1 dat helemaal teruggaat tot 1931, beschreef Winston Churchill hoe we met meer kennis van hormonen in staat zouden zijn om celgroei te beheersen. Hierdoor zouden we kunnen ontkomen aan de “waanzin van het kweken van een hele kip om alleen de borst of vleugel te eten”. Toen zijn visie van de toekomst in The Strand Magazine werd gepubliceerd, moet die als sciencefiction hebben geklonken, maar nu is die werkelijkheid: Kweekvlees in een bioreactor ontwikkeld op basis van individuele cellen is nu van het lab naar de industrie en zelfs een handjevol menu’s in restaurants verhuisd.
Winston Churchill, december 1931 in zijn essay over de toekomst “Fifty Years Hence”, America’s National Churchill Museum
Een deel van de serie van BBC StoryWorks, GEA’s film “Ideas that could feed the world”, laat zien hoeveel voedingsmiddelen er worden gecreëerd. In Helsinki ontmoetten we new food-specialisten van GEA, Tatjana Krampitz en Morten Holm Christensen, die een bezoek brachten aan Solar Foods, een bedrijf gespecialiseerd in voedingstechnologie. De visie van Churchill wordt werkelijkheid in de laboratoria van Solar Foods. In deze laboratoria – en binnenkort in de grote Solar Foods Factory 01 – produceert het Finse bedrijf het eiwit Solein.
Solein is een eiwit in zijn puurste en meest voedzame vorm, die elke vorm of smaak kan aannemen die de chef eraan wil geven. Solar Foods maakt de mosterdgele eiwit via een bioproces dat een enkele microbe voedt met lucht die met gebruik van hernieuwbare elektriciteit wordt gesplitst in koolstof, waterstof, zuurstof en stikstof. Dit komt in feite op hetzelfde neer als de fermentatie van yoghurt, kaas, bier of wijn. De microben worden samen met voedingsstoffen, als calcium en fosfor, gekweekt met gebruik van dezelfde stoffen die planten via hun wortels uit de bodem opnemen.
Door fermentatie te gebruiken om eiwitten te kweken, is het bioproces van Solein®, het eiwitproduct van Solar Foods, wellicht niet traditioneel, maar wel natuurlijk. Bron: Solar Foods
Solein-producten proeven in de testkeuken van Solar Foods. Chef, Morten Holm Christensen, Tatjana Krampitz (beide GEA) en Dr. Juha-Pekka Pitkänen (CTO Solar Foods) Bron: De film “Ideas that could feed the world” van GEA
Net als anderen op de markt van new foods, wil Solar Foods de eiwitproductie scheiden van de landbouw, zodat de productie niet afhankelijk is van grondgebruik en weersomstandigheden. Het mag duidelijk zijn dat een conventionele eiwitproductie nog steeds veel grondstoffen vereist; buitensporig veel zelfs, als het aan Solar Foods ligt. Daardoor wordt new food steeds vaker gezien als een oplossing voor klimaatverandering en voedselveiligheid.
Alternatieve eiwitten afgeleid uit planten, cellen of micro-organismen zijn nog maar het begin. De reis gaat verder met enzymen, als caseïne en stremsel, of smaakstoffen. Bij precisiefermentatie worden microben ingezet als minifabrieken die vele verschillende gunstige micro-ingrediënten kunnen produceren, van vitaminen tot vetten, maar ook, en dit is bijzonder voor new food, grote hoeveelheden macro-ingrediënten, zoals caseïne en beta-lactoglobuline. Precisiefermentatie is een volwassen technologie die bijvoorbeeld voor de productie van insuline en antibiotica wordt gebruikt. Deze technologie is in rap tempo uitgegroeid tot dé oplossing voor de verbetering van de functionaliteit en smaak van plantaardige eiwitten. In een van de vele toepassingen daarvan, kunnen vetten onttrokken uit gist aan plantaardige zuivelproducten worden toegevoegd om hun textuur en voedingswaarde te verbeteren.
Morten Holm Christensen, Application Manager Biotechnology New Food, GEA
Morten Hol Christensen, biotechnoloog bij GEA vat het kort samen: “New food krijg je wanneer je alle traditionele voedselketens neemt en daar een heleboel snellere wegen in toepast. Nu produceer je dus hetzelfde eindproduct als voorheen, maar je neemt ingrediënten uit een veel vroegere fase.” Een vroegere fase, wat wil zeggen dat minder grondstoffen worden gebruikt dan in de landbouw.
De voorspelling wordt werkelijkheid. Het menu van morgen zou veggieburgers kunnen bevatten die nauwelijks te onderscheiden zijn van hun tegenhangers van gehakt, zuivelproducten gemaakt van gefermenteerde melkcellen, romige plantaardige desserts verreikt met melkvet of kipfilet gemaakt in de bioreactor. Kipfilet? Misschien niet. Misschien moeten we nieuwe terminologie gebruiken om het nieuwe niet te vergelijken met het oude. Misschien moeten we ons er meer voor openstellen. Want het wordt anders, gevarieerder, maar ook heerlijk!
In de keuken van morgen: veilig, voedzaam, functioneel nieuw voedsel. Bron: De film “Ideas that could feed the world” van GEA
Alle signalen in Europa wijzen op een enorme verschuiving. De manier waarop producten worden gekweekt, vervaardigd en gedistribueerd verandert in aansluiting op wat de consument wil en wat technische innovatie voor elkaar kan krijgen. De online serie “Food for Thought” geproduceerd door BBC StoryWorks voor FoodDrinkEurope is gewijd aan de belangrijkste spelers in de voedingsmiddelen- en drankenindustrie die aanzetten tot deze verandering. Hun creatieve ideeën plaveien de weg naar een duurzaam voedselsysteem dat gezond, milieuvriendelijk, voedzaam en betaalbaar voedsel levert.
U kunt de serie hier bekijken: Ideas that could feed the world - BBC
Woont u in het VK of China? Gebruik dan deze link: Ideas that could feed the world - YouTube
1 America’s National Churchill Museum | Fifty Years Hence, Winston Churchill, december 1931