Op het menu: duurzamere eieren
18 maart 2025
Roereieren gemaakt met bio-identieke ei-eiwitten / Onego Bio
Vogelgriep drijft de prijzen van eieren op tot recordhoogte en verstoort de wereldwijde toeleveringsketens. Naarmate uitbraken steeds heviger worden en de vraag naar stabiele, kosteneffectieve opties groeit, komen precisiefermentatie en andere innovatieve eivervangers in een stroomversnelling. GEA helpt klanten met het testen en uitbreiden van producten met eivervangers, door een steeds grilligere markt een duurzame en toekomstbestendige oplossing te bieden.
De uiterst besmettelijke vogelgriep verspreidt zich over de hele wereld en maakt de noodzaak van schaalbare, diervrije alternatieven dringender dan ooit. Eieren, en de kippen, eenden en andere vogels die ze leggen, vormen een geliefd onderdeel van vele culinaire tradities, en bieden een belangrijke en kosteneffectieve bron van eiwitten. De Voedsel- en landbouworganisatie (FAO) schat dat de wereldwijde eierproductie de afgelopen drie decennia met 150% is toegenomen en dat Azië verantwoordelijk is voor een groot deel van deze groei.
Tegen deze achtergrond meldt de Wereldorganisatie voor diergezondheid dat in een periode van vier maanden van oktober 2024 tot januari 2025, vooral in de Amerika’s, 14,9 miljoen pluimvogels dood gingen of gedood werden in verband met vogelgriep. Naast gevallen in Europa, is het virus nu verspreid naar Mexico, Australië, India, Zuid-Oost Azië, China en Antarctica. In 2022 schatte het Amerikaanse ministerie van landbouw dat alleen in de VS al 43 miljard legvogels van consumptie-eieren verloren waren gegaan aan aviaire griep. Helaas worden wilde vogels, zoogdieren, zoals koeien en huisdieren, en wederom mensen, ook getroffen door het virus met in sommige gevallen zelfs een dodelijke afloop. Het virus is ook van invloed op huisdieren en de diervoedingsindustrie door besmetting van rauwe dierenvoeding.
Deze verliezen zetten pluimveeproducenten onder economische druk, veroorzaken een tekort aan eieren en voeren de prijzen voor de consument, restaurants en voedselproductenten op. Volgens het USDA waren de eierprijzen in januari 2025 53% hoger dan in januari 2024. In 2025 wordt nog een toename van 41,1% verwacht. De milieukosten hiervan en van vergelijkbare pandemieën zijn enorm, als rekening wordt gehouden met verloren arbeid, water, voeder en energie die gepaard gaan met het fokken en verzorgen van elk dier tijdens zijn hele levensduur. De dood van zoveel wilde dieren door vogelgriep heeft een negatieve impact op de wereldwijde biodiversiteit, die toch al onder enorme druk staat.
Deze uitdagingen, van economische tot ecologische kosten, benadrukken de noodzaak om nieuwe, duurzamere eivervangers en ei-eiwitten te ontwikkelen en op te schalen om de traditionele eierproductie aan te vullen.
Wegen naar duurzamere eieren en ei-ingrediënten
De eerste commerciële eivervanger werd in 2013 op de Amerikaanse markt gebracht. Sindsdien hebben Azië, Europa en landen in het Midden-Oosten hun eigen eivervangers geïntroduceerd. Tegenwoordig zijn er drie manieren om eivervangers te produceren:
- plantaardig: producten gemaakt van planten of plantenextracten
- microbieel: een proces waarin de gewenste functionele bestanddelen uit micro-organismen worden onttrokken (bijv. gist, microalgen)
- precisiefermentatie: een ander microbieel proces dat echte ei-eiwitten oplevert
In precisiefermentatie wordt het DNA van micro-organismen aangepast, waardoor ze minifabrieken worden die bio-identieke eiwitten met dezelfde functie, smaak, voedingswaarden en toepassingen als ei-eiwitten produceren. “Met precisiefermentatie hebben producenten volledige controle over smaak, textuur en andere functionaliteitsattributen die essentieel zijn voor een positieve consumentenervaring en naar wens kunnen worden aangepast”, legt Frederieke Reiners, Vice President of New Food bij GEA, uit. Dit proces, dat op dezelfde techniek is gebaseerd als de techniek die wordt gebruikt om menselijke insuline voor diabetici te maken, wordt ook gebruikt om zuivelalternatieven en zuiveleiwitten te maken die zich net zo gedragen en net zo smaken als hun klassieke tegenhangers. Het eerste uit precisiefermentatie afgeleide vloeibare eiproduct, dat ook plantaardige bestanddelen bevat, werd in 2024 op de B2B-markt gebracht. De Amerikaanse Food and Drug Administration beoordeelt momenteel of een op poeder gebaseerd, diervrij eiwitbestanddeel dat uitsluitend met precisiefermentatie wordt gemaakt en op de B2B-markt is gericht, in aanmerking komt voor de vermelding van algemeen erkend als veilig (GRAS).
De code voor de perfecte eiwitvervanger ontcijferen
Terwijl hele eieren een gebruikelijke favoriet onder de consumenten is, wordt eiwit wijdverbreid gebruikt in de industriële voedselproductie, in bijvoorbeeld gebak, ijs, pasta, voedingssupplementen en vleesvervangers. Tot op heden omvatten de meest opmerkelijke eivervangers die zijn geïntroduceerd, een eiwitvervanger gemaakt van geüpcycled, gebruikt brouwersgist, voor gebruik als bindmiddel in plantaardig vlees, en een vloeibaar product gemaakt met zowel uit precisiefermentatie onttrokken eiwitten en plantaardige bestanddelen. Echte eiwitten, of albumine, bieden belangrijke bindende eigenschappen in voedsel en geven gebak zijn structuur. Deze attributen nabootsen met plantaardige eiwitvervangers alleen is echter een uitdaging, aangezien plantenextracten deze zeer geliefde eigenschappen niet kunnen overdragen, vooral niet bij het bakken.
Met precisiefermentatie hebben producenten volledige controle over smaak, textuur en andere functionaliteitsattributen die essentieel zijn voor een positieve consumentenervaring en naar wens kunnen worden aangepast.
Frederieke Reiners
Vice President of New Food, GEA
Fabrikanten van voedingsmiddelen en ingrediënten keren zich tot GEA om de lijn op pilootschaal van GEA te gebruiken om hun concepten te valideren, bijvoorbeeld bij GEA’s technologiecentrum voor nieuw voedsel in Hildesheim, Duitsland. In 2025 wordt een vergelijkbare faciliteit beschikbaar in Janesville, Wisconsin, VS. GEA bootst ook bioreactorinstellingen na met digitale-tweelingtechnologie om de parameters voor industriële productie te bepalen, voordat de fermentoren worden gebouwd. “Voor het succes van elk bedrijf dat precisiefermentatie gebruikt om eiwitvervangers te produceren, is het cruciaal om van tevoren de celculturen te valideren en de groeisnelheid te bepalen”, aldus Reiners. “Onze service en expertise helpen klanten het risico en de grootte van hun investering tot een minimum te beperken. Ze behalen de eerste productiemijlpalen zonder hun eigen proefinstallaties te hoeven financieren”.
Marktpotentieel en acceptatie door de consument
Waar staan consumenten, met al deze innovaties, op het gebied van eivervangers? Het Good Food Institute (GFI) merkte in zijn rapport over de stand van zaken in de industrie van 2023 op dat opkomende categorieën, zoals plantaardige eieren, in 2023 terugliepen. De afzet groeide in 2022 echter met 25%, wat suggereert dat inflatie een rol speelde in de lagere verkopen in 2023. Naar verwachting bereikt de markt voor eivervangers op de lange termijn, van 2023 tot 2033, volgens Future Market Insights, een samengestelde jaarlijkse groei (CAGR) van 17,5%.
De paraatheid van consumenten en hun interesse in precisiefermentatie van eivervangers zien er veelbelovend uit. Volgens een onderzoek uit 2023 dat door Thomas et. al. in het vakblad Frontiers in Sustainable Food Systems werd gepubliceerd, is er in de VS, Duitsland en Singapore een grote bereidheid (meer dan 50%) om precisiegefermenteerde eieren te proberen. De handvatten variëren. In Duitsland worden het welzijn van dieren en verminderd gebruik van antibiotica het vaakst gemeld, terwijl gezondheidsaspecten, zoals het gebrek aan cholesterol in precisiegefermenteerde eiproducten, voor ondervraagden uit Singapore en de VS relevanter zijn.
Het GFI en Accenture verrichten in 2023 een vergelijkbaar onderzoek met ondervraagden uit Frankrijk, Duitsland, Spanje, het VK en de VS. Uit de resultaten, gedeeld in het rapport over de stand van zaken op het gebied van fermentatie uit 2023, bleken vergelijkbare niveaus van bereidheid om precisiegefermenteerde eieren te proberen, ook rond 50%. Ze vroegen consumenten naar hun opvattingen van bepaalde termen en beschrijvingen van precisiegefermenteerde voedingsmiddelen; uit de antwoorden blijkt dat de taal die wordt gebruikt om producten en productieprocessen te beschrijven en uit te leggen, doorslaggevend is. Ondervraagden uit verschillende landen zeiden dat ze open stonden voor het proberen en kopen van precisiegefermenteerde producten, maar dat de processen eenvoudig moeten worden uitgelegd met “herkenbare voorbeelden” van gastheermicro-organismen en geproduceerde bestanddelen, en als ze overtuigd zijn dat het eindproduct hetzelfde is als het conventionele product. De resultaten onthullen echter iets wat misschien nog wel belangrijker is, namelijk dat de bekendheid met precisiefermentatie nog steeds vrij laag is.
Niet al onze eieren in één mandje leggen
De groeiende vraag naar eivervangers kan een enorme bijdrage leveren aan het verkleinen van de ecologische voetafdruk van de voedselproductie, en tegelijkertijd zorgen op het gebied van gezondheid, voedselveiligheid en allergieën verlichten. Door precisiefermentatie krijgen we de kans om te diversifiëren en onze wereldwijde voedselketens, inclusief de eierproductie, veerkrachtiger te maken. Op grote schaal voor de juiste prijzen smaakvolle en voedingsrijke eivervangers en ingrediënten maken, is de volgende stap. En dit is nu precies waar GEA ondersteuning kan bieden: met zijn testfaciliteiten en uitgebreide kennis van voedselverwerking helpt GEA startbedrijven en producenten van ingrediënten om deze duurzame producten sneller op de markt te brengen.
Om ervoor te zorgen dat deze producten de eettafel bereiken, moeten in bepaalde landen reglementaire barrières verwijderd worden. En de industrie moet duidelijk meer doen om consumenten mee te nemen op deze reis door hen te scholen in alternatieve eiwitprocessen en -producten en deze te demystificeren.
