08 Oct 2018
W przeciwieństwie do większości lekarstw, które pozwalają leczyć istniejące choroby i infekcje, szczepionki wzmacniają nasz układ odpornościowy, aby był gotowy i potrafił reagować na atak niepożądanych mikroorganizmów, niszcząc zakaźne patogeny, zanim zachorujemy. Najbardziej śmiercionośne i powodujące inwalidztwo choroby zostały już w wielu krajach praktycznie wyeliminowane dzięki rutynowym szczepieniom dzieci. Liczba zachorowań na polio spadła na przykład od 1988 roku o 99% w skali globalnej.1.
Dzisiaj istnieją skuteczne szczepionki przeciwko 26 chorobom, a na całym świecie opracowuje się ponad 120 nowych produktów, co obejmuje 60 szczepionek, które są ważne dla rozwijającego się świata2. Aktualnie dostępna pula szczepień na całym świecie pozwala zapobiec 2 – 3 milionom zgonów rocznie3, ale jeżeli uda nam się dodatkowo rozszerzyć zakres programów szczepień, każdego roku zdołamy potencjalnie ocalić kolejne 1,5 miliona ludzkich istnień3. Według danych UNICEF-u prawie jedno na pięcioro dzieci nie przyjmuje podstawowych szczepień, niezbędnych do tego, aby zachować zdrowie i ochronę4. Dostarczanie ratujących życie szczepionek do odległych wiosek, zorganizowanie łańcucha chłodniczego podczas transportu oraz zakładanie klinik i zapewnienie dostępu do personelu medycznego i sprzętu to wielkie wyzwania w biednych lub trudno dostępnych regionach.
WHO, Światowa Organizacja Zdrowia, przewiduje, że wartość globalnego rynku szczepień sięgnie w 2025 roku 100 miliardów dolarów2, ale istnieje olbrzymia różnica pod względem liczby szczepień i wartości szczepionek pomiędzy krajami rozwiniętymi o wysokich dochodach a krajami rozwijającymi się o niskich lub średnich dochodach. Kraje o wysokich dochodach odpowiadają za około 82% wartości sprzedanych na świecie szczepionek – zyski w znacznej mierze notują cztery międzynarodowe firmy produkujące szczepionki, to znaczy GlaxoSmithKline, Merck & Co, Sanofi i Pfizer – przy czym w krajach tych podawanych jest jedynie 20% szczepionek stosowanych na całym świecie w skali roku.
Ta wysoka półka producentów dyktuje wysokie ceny za szczepionki opracowywane z wykorzystaniem najnowszych technologii, które oferują takie korzyści jak mniejsza skala efektów ubocznych. Szczepienia te są sprzedawane w krajach o wysokich dochodach, w których ludzie mogą sobie na nie pozwolić. Drugi szczebel producentów, wytwarzających szczepionki na dużą skalę i za mniejsze pieniądze, obejmuje 50 firm z Ameryki Południowej, Bliskiego Wschodu i Afryki oraz Azji i Pacyfiku, które należą do Stowarzyszenia Producentów Szczepionek dla Krajów Rozwijających się (Developing Countries Vaccine Manufacturers Network, DCVMN). Producenci z DCVMN zamierzają zapewnić zrównoważony dopływ dobrych jakościowo, niedrogich szczepionek dla rozwijającego się świata.
Organizacje takie jak UNICEF i PAHO (Panamerykańska Organizacja Zdrowia) masowo kupują szczepionki od producentów skupionych w DVMN, a robią to na rzecz krajów o niskich i średnich dochodach, co łącznie odpowiada za jedynie 18% wartości rocznej sprzedaży szczepionek na całym świecie, ale aż za około 80% dawek sprzedawanych globalnie w skali roku. UNICEF dostarcza szczepionki dla 45% dzieci poniżej 5 roku życia, a w 2016 roku zorganizował 2,56 miliarda dawek szczepień do dystrybucji w 95 krajach5. Dostępność niedrogich, bezpiecznych i skutecznych szczepień jest kluczowa, aby populacja w biedniejszych krajach miała dostęp do ratujących życie leków profilaktycznych.
Szczepienia to preparaty biologiczne, które same w sobie są nieszkodliwe. Szczepionka naśladuje część szkodliwej bakterii lub wirusa oraz zmusza układ odpornościowy organizmu do zniszczenia elementu postrzeganego za niepożądanego intruza, uruchamiając tym samym długoterminową pamięć, która pozwala organizmowi pozostać w gotowości na wypadek przyszłego ataku. Jeżeli w przyszłości zaszczepiona osoba będzie miała kontakt z żywym mikroorganizmem, to jej układ odpornościowy zareaguje błyskawicznym wytworzeniem przeciwciała, aby zabić nową infekcję, zanim ta rozgości się w organizmie.
Szczepienie może zawierać osłabioną, ale żywą postać bakterii lub wirusa albo nieaktywną postać mikroorganizmu czy nawet część toksyny bakteryjnej. Składniki biologiczne szczepienia są produkowane w skali przemysłowej w komórkach bakteryjnych, drożdżowych lub u ssaków, które to komórki są hodowane w kadziach fermentacyjnych, bioreaktorach czy nawet kurzych jajach — wciąż jest to najpopularniejszy sposób produkowania sezonowych szczepionek przeciwko grypie.
Wyprodukowanie jednej partii szczepienia może zająć kilka miesięcy. Proces produkcji wielu typów szczepień obejmuje wiele etapów, w tym fermentację, separację i homogenizację, a także mieszanie, opracowanie formuły oraz, ewentualnie, liofilizację. Każdy etap podlega surowym procedurom kontroli jakości, pozwala zapewnić spójność, bezpieczeństwo i skuteczność każdej dawki szczepionki, która opuszcza zakład. Producenci szczepień inwestują olbrzymie sumy w sprzęt, automatyzację oraz opracowywanie technologii kontroli procesu, a wszystkie te elementy muszą przejść inspekcję organów regulacyjnych, takich jak WHO. Dodatkowa autoryzacja krajowych organów regulacyjnych, takich jak FDA w Stanach Zjednoczonych, jest niezbędna do wprowadzenia szczepień na rynek w poszczególnych krajach.
GEA jest globalnym liderem w projektowaniu i konfiguracji systemów fermentacji mikrobiologicznej i komórkowej dla globalnego przemysłu szczepień. Dostarczamy autonomiczne, modułowe technologie, a także konfigurujemy i instalujemy całościowe instalacje do produkcji szczepień. Nasza wiedza obejmuje systemy do kultur komórkowych, separatory komórek, homogenizatory i moduły filtracyjne, a także rozwiązania z zakresu opracowywania formuł oraz liofilizacji. Ponadto dostarczamy i konfigurujemy systemy inaktywacji biologicznej do przetwarzania odpadów i ścieków.
GEA blisko współpracuje ze wszystkimi klientami produkującymi szczepienia. Obsługujemy największe, międzynarodowe firmy produkcji szczepień, projektując i tworząc nowe instalacje, modernizując je i rozbudowując. Współpracujemy również z producentami skupionymi w stowarzyszeniu DCVMN, wspierając bezpieczne, niezawodne wytwarzanie tanich szczepionek.
GEA rozumie, że producenci z rynków wschodzących mogą nie mieć dostępu do wysokiej jakości, bezpiecznych instalacji z ich lokalnego przemysłu. Współpracujemy z tymi producentami, przekazując im kluczową wiedzę na temat procesu, technologii i inżynierii w dziedzinie produkcji szczepionek oraz dostawy niezbędnego sprzętu do separacji, liofilizacji, fermentacji lub rozrywania komórek. Dzięki naszemu sprzętowi producenci z krajów rozwijających się mogą budować w swoich krajach zatwierdzone przez WHO zakłady produkcji szczepień, dostarczając miliony dawek szczepień do lokalnych społeczności. Lokalna produkcja szczepień pozwala obniżyć koszty, złagodzić wymogi dotyczące transportu i łańcucha chłodzenia, a także zredukować ślad węglowy.
Wiedza GEA pomaga producentom skupionym w DCVMN projektować i konfigurować nowe, ekologiczne zakłady produkcji szczepionek, wydajniejsze, bardziej zyskowne i zrównoważone, aby zagwarantować środowiskowo bezpieczną i niedrogą produkcję szczepień dla przyszłych pokoleń.
Niektóre szczepienia są skuteczne dopiero po jednej dawce, natomiast inne szczepienia okazują się skuteczne dopiero po zażyciu dwóch lub trzech dawek, które czasami należy przyjmować w odstępie kilku tygodni. Nie stanowi to problemu w krajach rozwiniętych z dobrą infrastrukturą zdrowotną i tam, gdzie nie występują bariery w dostępie do służby zdrowia. Jednakże konieczność przyjęcia kolejnej dawki może być prawdziwym problemem w odizolowanych obszarach, gdzie ludzie muszą pokonywać wiele kilometrów ze swoimi dziećmi i noworodkami, aby odbyć wizytę u lekarza czy innych specjalistów medycznych, którzy w danym rejonie mogą pojawiać się jedynie sporadycznie.
Podczas gdy pewne liofilizowane szczepionki są stabilne w temperaturze otoczenia, inne preparaty muszą być schłodzone podczas całego transportu, co stanowi olbrzymi problem w odległych regionach. UNICEF – największy nabywca szczepień na świecie – zamówiła w 2017 sprzęt chłodzący o wartości 80 milionów dolarów6 i współpracuje z partnerami i rządami nad zachowaniem skutecznego łańcucha chłodniczego.
GEA łączy swoją wiedzę w zakresie technologii opracowywania formuł, liofilizacji i suszenia rozpyłowego ze specjalistyczną wiedzą firm opracowujących i produkujących szczepionki, pomagając w tworzeniu nowych procesów produkcji i opracowywania szczepionek. Nasze technologie suszenia rozpyłowego i liofilizacji pomagają innowacyjnym spółkom technologicznym opracowywać preparaty szczepionkowe o stabilnej temperaturze, które mogą być długo przechowywane bez potrzeby chłodzenia i które można łatwo transportować do trudno dostępnych i odległych obszarów.
Eksperci ds. sprzętu