Hiç yoktan: Tanzanya okulları için temiz su

8 Nisan 2024

Güvenli su ve sanitasyona erişim, birçok ülke için hala bir zorluktur. Kirli içme suyundan kaynaklanan hastalıklar ve gidip onu almak için yapılan günlük yürüyüşler, birçok çocuğun okula gidememesi anlamına gelmektedir. Hamburg merkezli ve kar amacı gütmeyen Viva con Agua ile yapılan işbirliği sayesinde GEA, çok sihirli bir teknoloji kullanarak Tanzanya'daki birçok okulu temiz suya kavuşturmaya yardımcı oluyor.

Güvenli su eksikliği, Tanzanya’da her yıl binlerce ölüme neden oluyor. Yüksek tıbbi maliyetler ve üretkenlik kaybı nedeniyle, ekonomik maliyetin yılda 2,4 milyar dolardan fazla olduğu tahmin ediliyor. Suyu getirmek, genellikle kadınlar ve çocukların üstlendiği bir görevdir ve onları evin dışında çalışma veya okula gitme fırsatlarından mahrum bırakır. Uygun sanitasyon olmadan, kızlar eğitimin önünde fazladan bir engelle daha karşı karşıyadır.

Tanzanya’daki su kıtlığı hakkında bilgi edinmek için Almanya’nın Hamburg kentinde yerleşik olan ve kar amacı gütmeyen Viva con Agua de Sankt Pauli e.V.’de Genel Müdür olan Carolin Stüdemann ile konuştuk. Ve GEA’nın desteğinin temiz su ve sanitasyona erişimi nasıl iyileştirdiğini tartıştık.

Tanzanya’daki genel su durumu nedir ve neden desteğe ihtiyaç duyuluyor?

Carolin Stüdemann (CS): Tanzanya’da nispeten bol miktarda tatlı su olmasına rağmen, içmek veya yıkamak için kullanmak her zaman güvenli değil. Tanzanya nüfusunun yarısı ila üçte biri arasındaki bir kısmı, mevsime bağlı olarak temiz suya erişemiyor. En yakın su kaynağı ulaşılması zor yerlerde bulunabiliyor, bu da onu almayı yorucu ve bazen de tehlikeli bir görev haline getiriyor. 

Kuyular mevcut, fakat paslanan borulardan, tarımdan veya endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanan kirlilik de yaygın. Projelerimizden bazıları deniz seviyesinden 2.000 metre veya daha yüksek bir rakımda gerçekleşiyor. Bu alanlar düşük yeraltı suyu seviyelerine sahip ve bu da yeni kuyu inşaatını imkansız hale getiriyor. Ve her türlü su kaynağının sistematik olarak test edilmesi hastalığı azaltabiliyor olmasına karşın, bu nadiren gerçekleştiriliyor. 

İklim değişikliği durumu kötüleştiriyor mu?

CS: Muhakkak. Toplumlar geleneksel hava koşullarına artık bağlı kalamıyor. Yağmur mevsimi genellikle daha kısa, bu da ailelerin yağmur suyu depolarıyla kendilerini idare edemeyecekleri anlamına geliyor. Sel, tuvaletleri ve yıkama tesislerini basıp tatlı su kaynaklarını kirletebilmekte ve dolayısıyla kolera salgını riskini artırarak sorunlara neden olmaktadır.

Viva con Agua, toplumların temiz suya erişmesine nasıl yardımcı oluyor?

CS: Ekiplerimiz dünyanın en zorlu ortamlarından bazılarında çalışarak, su, sanitasyon ve hijyen anlamına gelen WASH (Water, Sanitation, Hygiene) çözümleri sunmaktadır. Yerel yetkililerle birlikte çalışarak, güvenli su ve hijyen tesislerine erişimin olmadığı okulları belirliyoruz. Viva con Agua, lokasyona, çevreye ve ihtiyaçlara bağlı olarak, tuvalet ve yıkama tesislerinin oluşturulmasını, kuyu sondajını, çatılardan yağmur suyu toplanmasını ve diğer doğa-esaslı çözümleri denetliyor. Ayrıca öğrencilere hijyen eğitimi de veriyoruz.

Bu asla tek bir çözümle ilgili değil ve tek bir çözüm her yerde işe yaramaz. Öncelikle, potansiyel lokasyonları analiz ediyor ve su kaynaklarının kalitesini test ediyoruz. Daha sonra, bir proje planı geliştiriyoruz ve bunu yerel makamlar için uyumlu hale getiriyoruz. Ayrıca, yeni kurulumların maliyetinin çok altında yapabildiğimiz için, mevcut kuyuları ve altyapıları test ediyor ve onarıyoruz. 

Neden okullara odaklandınız? Çabalarınız köylerde daha büyük bir fayda sağlamaz mıydı?

CS: Tanzanya’da okullar merkezdir ve genellikle daha fazla çocuğun erişebilmesi için köylerin orta noktasında bulunur. Bu, onları su projeleri için ideal bir lokasyon haline getirmektedir. GEA gibi bağışçıların desteğiyle sağladığımız su ve tesisler, aslında toplumdaki herkesin erişimine açıktır ve çabalarımızın etkisini maksimuma çıkarmaktadır.

Hijyen eğitimi, projelerimizin başarısı ve dolayısıyla tasarımı için kritik bir öneme sahiptir. Spor, müzik ve sanat gibi evrensel dilleri kullanarak iyi hijyen uygulamaları hakkında bilgi edinmeyi daha eğlenceli hale getiriyoruz. Ve bu bilgi ebeveynlere kadar ulaşıyor. Okul çocukları, davranış ve tutumları değiştirme konusunda ideal yayıcılardır.
Sonuç, yerel ekonomi ve elbette okula devam üzerinde olumlu bir zincirleme etkiye sahip olan, kirli suya bağlı ishal vakalarındaki azalmadır. Okul çok önemlidir, çünkü gençlerin yaşamları ve gelecekleri üzerinde biraz kontrol sahibi olmaları için bir fırsat sunar.

GEA, Viva con Agua’nın Tanzanya’daki çabalarına nasıl destek veriyor? 

CS: GEA, bizimle 2022’de iletişime geçti. Hedeflerimizi paylaştık ve 3 yıllık bir plan yaptık. 2023 yılında GEA, Babati bölgesinde sis ağı testi yapmamız için bize finansal destek sağladı. Düşük su verimi nedeniyle, WASH projelerimizi Manyara’daki Mbulu bölgesine taşıdık. Burada, bu projede yer alan sekiz okulun her birine günde 1.000 litreye kadar temiz içme suyu sağlayacak sis ağlarını test ettik ve şu anda kurmaktayız. Hedefimiz, 2025 yılına kadar bunları tamamlamak. 

Su numunelerini analiz etmek ve bir arıtma yöntemi önermek amacıyla GEA’nın uzmanlığından da faydalanmaktayız. Ve yakın bir zamanda GEA’nın tedarik ekibi, malzemelerin daha maliyet-etkin bir şekilde tedariki için bize yeni fikirler sundu.

Sis ağları nedir ve nasıl çalışırlar? Niçin önemli bir çözümdürler?

CS: Yoğuşmayı toplamak aslında eski bir uygulamadır. Yaklaşık yirmi yıl önce mühendisler, sisten su yakalayarak bu prosesi büyütmek için özel ağlar geliştirdiler. Temel olarak, bir grup ağ hakim rüzgarlara bakacak şekilde yerleştirilir. Sis bunların içinden geçerken, ağ üzerinde su damlacıkları birikir. Birinciye sürtünen ikinci bir ağ, damlacıkları bir araya gelmeye zorlar. Damlacıklar yeterince ağırlaştığında, aşağı doğru düşerler ve daha büyük bir hazneye götüren bir kanalda toplanırlar.

Yağmur suyu, Tanzanya’nın kırsal kesiminde yaşam için bir can damarıdır, fakat kurak mevsimde yağmur kıtlığı geleneksel toplama yöntemlerini sınırlamaktadır. Bununla birlikte, yağmur daha az sıklıkla yağsa bile, havada hala çok fazla nem var. Tanzanya’da, bu daha fazla sisli güne neden olmaktadır. Mbulu’daki ağlar, en sisli günlerde günde ortalama 600 ila 800 litre olmak üzere 1.000 litreye kadar su toplayabilmektedir. Bu teknolojinin güzelliği, genellikle bölgesel yeraltı suyundan daha güvenli olan ücretsiz su sağlamasıdır. Ayrıca, ağları çalıştırmak için elektrik de gerekmiyor. Onarılmaları da kolaydır ve temiz kalmaları için sadece ara sıra fırçalanmaları yeterlidir. 

Viva con Agua’nın Tanzanya için gelecek planları nelerdir? 

CS: Tanzanya’da ilerleme kaydediyoruz, fakat yapılacak daha çok iş var. İklim değişikliği, toplumların suya daha fazla öncelik vermesini gerektirecektir. Projeleri gerçekleştirmek için yerel makamlardan iyi bir destek alıyoruz. Bakım ve yerel izleme çabalarını değerlendirmek amacıyla, desteklediğimiz okulları tekrar kontrol edeceğiz.

Su ve sanitasyon konusunda farkındalık niçin bu kadar önemli? 

CS: Suya erişim ve sanitasyon, küresel çapta önceliklendirilmelidir. Bu, diğer her şeyin temelidir. Tanzanya’da ishale bağlı ölümler 2020 yılında 17 bin 587’ye ulaşarak toplam ölümlerin yüzde 5,96’sını oluşturdu. Ve insanlar temiz veya temiz sayılabilecek suya erişmek için her gün üç ya da dört saat harcadıkları zaman, bu büyük bir potansiyel kaybı anlamına gelmekle birlikte büyük bir eşitsizliğe de neden olur. Tek yapmamız gereken insanların başlangıç pozisyonlarını değiştirmelerine yardım etmek, sonrasında kendilerine yardım edebilirler.