Kan plazması: COVID-19 ile savaşta umut verici bir silah

24 Aug 2020

Kan plazması

2019 Yılı sonunda Çin'de, corona virüsünün daha önceden bilinmeyen bir türünün insan hastalarda pnömoni benzeri hastalığa yol açtığı bildirildi. Ciddi akut solunum sendromu corona virüs 2 (SARS-CoV-2) ismi verilen bu ölümcül tür-bulaşıcı virüs, bugüne kadar dünyanın her yerinde yüz binlerce insanın ölümüne yol açan bir pandemiye dönüştü.

Bu makalenin yayınlandığı 24 Ağustos 2020 itibarı ile Dünya Sağlık Örgütü WHO global kayıtlarına göre 23 milyonun üzerinde doğrulanmış SARS-CoV-2 enfeksiyonu vakasına ulaşıldığını ve COVID-19'un neden olduğu solunum hastalığına bağlı 800.906 ölüm bildirdi.

Çoğu corona virüs araştırması, SARS-CoV-2'nin nasıl yayılıp çoğaldığının keşfedilmesine ve neden bazı enfekte bireylerde ölümcül COVID-19 gelişirken diğerlerinde hiçbir semptom görülmediğine ve enfeksiyonların büyük kısmının nispeten daha hafif solunum hastalığına neden olduğuna odaklanmaktadır. Endüstri, akademisyenler, kar amacı gütmeyen kurumlar ve devletler, önleyici aşıların yanı sıra ilaç ve diğer tedavilerin geliştirilmesi için çalışıyor. 24 Ağustos, 2020 itibarı ile ABD devletinin klinik deneme kayıtları, dünya çapında 3,086 COVID-19 terapi ve aşı insan denemesi bildirdi.

SARS-CoV-2 enfeksiyonuna - veya zararlı virüs ve bakterilere - karşı aday ilaç tedavileri arasında yeni veya mevcut kimyasal bileşenler ile birlikte vücudun savaşmasına yardımcı olmak ve patojenlerin verdiği hasarı azaltmak için tasarlanmış antikor veya diğer proteinler gibi biyolojik molekülleri içermektedir. Diğer yandan aşılar, enfeksiyonu önlemek için insanlara verilmektedir. Genelde ileri bir tarihte vücudu enfekte etmeye çalışan patojeni tanıyan antikorlar üretmek için tetikleyerek çalışır ve hastalığa neden olmadan enfeksiyonla savaşması için bağışıklık sistemini harekete geçirir.

SARS-CoV-2 antikorları, COVI-19 enfeksiyonu esnasında bağışıklık sistemi tarafından doğal olarak üretilir. Daha önce SARS-CoV-2 geçirerek iyileşmiş kişiler tarafından bağışlanan antikor içeren kan plazması, artık dünya çapında COVID-19 ile ciddi şekilde hastalanan bireyler için olası tedavi olarak test edilmektedir. Plazma, kırmızı ve beyaz kan hücrelerini, trombositleri ve ayrıca besinleri, proteinleri, mineralleri ve tuzları vücut içinde taşıyan kanın sıvı bileşenidir. İyileşen hasta plazma terapisi (CPT) denemeleri, bağışlanan plazmadaki SARS-CoV-2 antikorlarının COVID-19'dan en kötü etkilenen hastalarda iyileşmeyi hızlandırmada ve ölümün önlenmesindeki rolünü araştırmaktadır.

Kan plazması prosesi

Her ne kadar hem aşılama hem iyileşen hasta plazması terapisi vücudun bağışıklık sisteminin ürettiği antikorların patojenle-savaş rolleri üzerine dayansa da, iki yaklaşım birbirlerinden oldukça farklıdır. SARS-CoV-2 aşıları henüz virüs ile enfekte olmamış insanlarda antikorların önceden üretiminin tetiklenmesi ve vücudun bağışıklık kütüphanesine kaydının yapılması için tasarlanmışken, CPT ise pasif bağışıklık olarak adlandırılmaktadır. Bu tedavi özellikle ciddi seviyedeki COVID-19 hastalarına ve bağışıklık sistemi fonksiyonu zayıf olan bireylere 'bağışlanmış' hazır antikorları, mevcut COVID-19 enfeksiyonu ile savaşmak için vermektedir. Bilim adamları, zararlı virüsün hücreyi enfekte etmesini doğrudan durduran nötrleştirici antikorların geliştirilmesi olarak bilinen üçüncü bir antikor-temelli COVID-19 tedavisi yaklaşımı geliştirmektedir. Nötrleştirici antikorlar bir kes tespit edildikten sonra laboratuvarlarda üretilebilecek, böylece kan bağışına gerek kalmayacaktır.  

Her yıl tam kan nakilleri ile travma sonrası kan kaybı yaşayan veya ciddi kan bozuklukları olan sayısız insanın hayatını kurtarmaktadır. Ancak kan, bağışıklık sistemi hücreleri, pıhtılaştırma faktörleri ve albumin gibi modern teknolojiyi kullanarak ayrıştırılabilen ve bir çok ölümcül olabilecek hastalığın tedavisinde kullanılan bir çok özel bileşeni içermektedir. Pıhtılaştırma faktörleri hemofili gibi ciddi kanama bozuklukların tedavisinde kullanılırken, albumin ise yanık, sepsis, karaciğer hastalığı veya böbrek hastalığı olan insanların tedavisine yardımcı olmak için kullanılabilmektedir. Bağışlanan kandan izole edilen insan antikorları veya immunoglobinler, bağışıklık sistemi bozulmuş kişilerin desteklenmesinde ve COVID-19 gibi enfeksiyon hastalıkları olan kişilerin tedavisinde kullanılabilmektedir.

Fraksiyonlama olarak bilinen kanı farklı bileşenlerine ayırma işlemi oldukça karmaşık olup, bir dizi hassas olarak kontrol edilen fiziksel ve kimyasal aşamayı içermektedir. GEA, kan plazması fraksiyonlamasının her aşaması için dünyanın lider proses sistemleri tedarikçilerinden biri olarak tanınmıştır. GEA'daki uzmanlar, en büyük kan plazması ürünleri üreticilerinin bir çoğunun ihtiyaçlarını karşılamak için kan plazması fraksiyonlama teknolojisi ve proses mühendisliğinde yılların know-how bilgisiyle öncülük etmektedir.


Kurumlar, küçük ölçekli üretimden global ölçekteki hastalıklara çözüm üretmeye yardımcı olmaya yetecek kadar kan plazması ürünleri üretebilen en büyük ticari ölçekli tesislere kadar her ölçekteki fraksiyonlama prosesinin konfigürasyonunda bizim teknolojilerimize, proses bilgimize, mühendislik uzmanlığımıza güvenmektedir.

Kan fraksiyonlamasının temel prosesi, kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin ve trombositlerin santrifüj ile tam kandan ayrıştırılmasıyla başlar. Hücresel bileşenleri ayrıştırma işleminden geriye kalan plazma daha sonra güvenlik nedeniyle iki ay süreyle dondurulur ve bireysel bağışlardan toplanan plazma bir araya getirilmeden önce yavaşça çözdürülür. 

Farklı fraksiyonların ve proteinlerin plazmadan çıkartılmasında genel olarak soğuk fraksiyonlama olarak bilinen bir proses kullanılır. Büyük ölçekli fraksiyonlama genel olarak İkinci Dünya Savaşı esnasında (Edwin J. Cohn) adındaki bilim adamı tarafından geliştirilen Cohn prosesini temel alır. Proses, plazmanın artan konsantrasyonlarda etanol ile karıştırılarak –3 °C ila –7 °C sıcaklıklarda pH derecesinin düşürülmesini içermektedir, bu da özel antikorlar gibi plazma ürünlerinin çökelmesini sağlar.

Entegre bir kan plazması fraksiyonlama tesisinin tasarımı karmaşık ve zor olup, pH, etanol içeriği ve sıcaklık dahil olmak üzere anahtar parametreleri hassas bir şekilde kontrol edebilme kabiliyetine dayanır. “Separasyon, adsorpsiyon, saflaştırma, çökeltme, virüs etkinliğini giderme ve kromatografi gibi farklı proses adımlarını hassas ve etkili bir şekilde birleştirmeniz gerekir,” diye açıklıyor Tatjana Krampitz, Teknoloji Yönetimi Başkanı, GEA Biyo-Farma. "O nedenle, insan plazma ürünlerinin yüksek seviyede saflaştırılması ve konsantrasyonu için hem mekanik hem de işletimsel gereksinimleri göz önünde bulundurmanız gerekir. Saflaştırmayı takip eden her bir ara proseste farklı, hayat kurtaran kan plazması protein ürünleri çıkartılabilir." 

GEA uzmanları her ölçekteki kan plazması fraksiyonlaması için bağımsız makineleri, modülleri ve komple otomasyonlu fraksiyonlama tesislerini ihtiyaca uygun şekilde yapabilmektedir. Know-how bilgilerimiz karıştırma ve santrifüjden, proses haznelerinin, kromatografi sistemlerinin tasarımına, otomasyon ve sterilizasyon sistemlerine kadar her aşamayı kapsamaktadır. GEA sprey- ve dondurarak-kurutma teknolojileri, örneğin inovatif teknoloji şirketlerinin uzun raf ömrüne sahip ve soğutma gerektirmeyen, böylece daha kolay bir şekilde ulaşması zor bölgelere nakledilebilen, sıcaklığı-dengeli kan plazması ürünlerini geliştirmesine yardımcı olmaktadır.

Ciddi COVID-19 komplikasyonları yaşayan bireylerin tedavisine yönelik potansiyel plazma-türevi bir terapi olan CoVIg-19'un geliştirilmesi üzerine çalışan büyük bir endüstri işbirliği - CoVIg-19 Plazma Birliğinin bir parçası olan CSL Behring gibi çığır açan şirketlerle birlikte çalışmaktan dolayı gururluyuz. CSL Behring ile dünya çapında bir çok sahada plazma-türevi hemoglobin üretimine yönelik tesislerin tasarımı ve inşası için son 15 yıldır ortaklık yapmaktayız.

GEA teknolojileri, mevcut ve yeni ortaya çıkan hastalıklara karşı yeni jenerasyon aşıların ve antikor-bazlı tedavilerin geliştirilmesinde bilim insanlarına ve endüstriye yardımcı olmada ayrılmaz bir rol üstlenmektedir. Sadece plazma ürünlerinin üretimine yönelik teknolojiler sunmuyoruz. Uzmanlığımız, endüstriyel ölçekte aşı imalatı ve laboratuvarda antikor üretimi için uçtan uca sistemlerin tasarım ve tedarikini de kapsamaktadır. 

Bu belirsiz zamanlarda corona virüsle veya diğer salgınlarla savaşta global savaşa destek vermeye devam ediyoruz. “Daha iyi bir dünya için mühendislik" geliştirme ilkesi ile GEA, yılların deneyimini yeni tedavilerin piyasaya en kısa zamanda sürülmesine yardım edecek çözümleri geliştirmek için kullanmaktadır.

İletişim

Hasta

COVID-19 tedavisinde CPT

İyileşen hasta plazması terapisi yeni bir konsept değildir. CPT, 1918'deki İspanyol gribi pandemisinde de hasta tedavisinde kullanılmıştır. Çok daha yakın zamanda CPT, 2003 yılında tespit edilen SARS corona virüs ve ilk olarak 2012 yılında bildirilen Orta Doğu Solunum Sendromunu (MERS) kapsayan iki farklı corona virüs türü salgınlarında test edilmiştir.
Haberleri GEA’dan alın

GEA haber bültenine abone olarak GEA yeniliklerinden ve hikayelerinden haberdar olun.

Bizimle iletişime geçin

Size yardımcı olmak için buradayız! Sadece bir kaç detay ile sorunuza yanıt verebileceğiz.