Uważane dziś za problem ekologiczny tworzywo PET może być rozwiązaniem jutra.

Aby dowiedzieć się więcej na temat wpływu opakowań do napojów na środowisko, zwróciliśmy się do Centrum Kompetencji GEA w zakresie wydmuchiwania, napełniania i pakowania z siedzibą w Sala Baganza we Włoszech — jednostki zależnej GEA specjalizującej się w sterylnej technologii rozlewania napojów na bazie mleka i innych wrażliwych napojów, w tym soków i smoothies. W zależności od potrzeb swoich klientów GEA oferuje sterylne napełnianie i kapslowanie, odkażanie preform i butelek oraz zintegrowaną technologię napełniania z wydmuchiwaniem dla każdej preformy PET, butelki PET/HDPE i zamknięcia do napojów zarówno o wysokiej, jak i niskiej kwasowości. Jej pierwsza na świecie sterylna wydmuchiwarka obrotowa należy do rozwiązań, które pomagają zmniejszyć wagę butelek PET oraz ich wpływ na środowisko. Od ponad 30 lat misją firmy GEA jest dostarczanie rozwiązań w zakresie butelkowania, które są tak bezpieczne, efektywne i zrównoważone jak to tylko możliwe. A plastik jest dla nas oczywistym wyborem.

Rzeczywiście wpływ marnotrawienia żywności na środowisko jest bardzo duży. Badanie Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa wykazało, że ślad węglowy marnowanej żywności wynosi około 3,3 gigatony równoważnika CO₂. Gdyby „marnotrawstwo żywności” było krajem, zajmowałoby trzecie miejsce pod względem emisji, ustępując jedynie USA i Chinom.³ Jak zauważono w badaniu, niezjedzona żywność prowadzi również do marnotrawienia ogromnych ilości gruntów ornych (prawie 30% światowego obszaru gruntów rolnych), pochłania ogromne ilości zasobów słodkiej wody na Ziemi i w dużym stopniu negatywnie oddziałuje na bioróżnorodność.

Naturalnie zdatny do recyklingu

Z pewnością trwałość tworzywa PET stanowi problem, gdy ląduje ono w naszych oceanach, rzekach i na wysypiskach śmieci, ponieważ nie ulega degradacji biologicznej ani chemicznej. Ale ta cecha wiąże się z być może najbardziej intrygującą korzyścią dla środowiska: jest w nieograniczony sposób stworzone do recyklingu i upcyklingu. Stare tworzywo PET, które jest takie samo jak poliester, może być użyte nie tylko do produkcji nowych butelek i pojemników na żywność, ale do wytwarzania wszelkiego rodzaju przedmiotów — od dywanów, przez ubrania, po części samochodowe i materiały budowlane. Po oczyszczeniu, rozdrobnieniu i stopieniu, PET z odzysku jest nie do odróżnienia od pierwotnego PET i jest gotowe do przyjęcia nowej formy i funkcji. Aby zwrócić uwagę na tę kwestię, w maju 2021 roku w Madrycie otwarto Muzeum Tworzyw Sztucznych, którego celem jest pokazanie wielu zastosowań i nieoczekiwanych korzyści płynących z tworzyw sztucznych. Dziesięć dni później, podczas Światowego Dnia Recyklingu, całe muzeum — budynek i wszystkie znajdujące się w nim eksponaty — w całości poddano recyklingowi. To nie jest tylko ciekawy pomysł. Producenci już dawno zaczęli stosować PET z recyklingu jako cenny, oszczędzający zasoby materiał. A ponieważ świadomość społeczna rośnie, firmy nie tylko czynią dobro, ale także chwalą się tym. Przykładowo firma Grundig z dumą reklamuje wykorzystanie pochodzącego z recyklingu PET do produkcji obudów bębnów do swoich pralek i suszarek.

Bio-PET: Następna generacja?

Korzyści dla środowiska wynikające z zastosowania rPET są oczywiste. Ponieważ coraz większą ilość tworzywa PET poddaje się recyklingowi, mniej odpadów trafia do środowiska i mniej ropy naftowej jest potrzebne do produkcji pierwotnego granulatu. Co więcej, proces recyklingu tworzyw sztucznych jest znacznie mniej energochłonny niż ich produkcja z surowców pierwotnych.⁵ Ponieważ jednak nie całe zapotrzebowanie na PET można zaspokoić za pomocą rPET, naukowcy badają możliwości wykorzystania PET pochodzącego z upraw roślin spożywczych, takich jak trzcina cukrowa i kukurydza, lub surowców celulozowych, takich jak słoma kukurydziana. Jako alternatywa dla konwencjonalnego PET pozyskiwanego z paliw kopalnych, PET pochodzenia biologicznego ma potencjał, aby jeszcze bardziej zmniejszyć oddziaływanie PET na środowisko. „Istnieją różne drogi od biomasy do PET, a my wciąż jesteśmy na wczesnym etapie rozwoju, ale badania pokazują, że emisja gazów cieplarnianych przez cały cykl życia PET pierwotnego (vPET), w 100% pochodzenia biologicznego, może być znacznie niższa niż w przypadku vPET lub rPET uzyskanego z paliw kopalnych” — mówi Bricoli. „Potencjalną wadą jest to, że produkcja biopochodnego PET zużywa ogólnie więcej wody — ze względu na surowce rolnicze lub w niektórych przypadkach proces fermentacji — ale spodziewałabym się, że te procesy zostaną ulepszone, ponieważ poświęca się temu tematowi coraz więcej uwagi i zasobów”.

Bio-PET jest szczególnie obiecujący w najbliższym czasie, ponieważ, w przeciwieństwie do innych tworzyw biopochodnych, jest materiałem typu „drop-in”; jego struktura chemiczna jest identyczna jak konwencjonalnego PET, więc może zostać po prostu „wrzucony” do istniejącej infrastruktury. „Nasze systemy butelkowania i napełniania mogłyby już dziś obsługiwać tworzywo bio-PET”— potwierdza Bricoli, dodając, że klienci nie stosują go obecnie, najprawdopodobniej dlatego, że nie jest ono jeszcze dostępne w wystarczających ilościach po opłacalnej cenie. Podobnie jak w przypadku paliw alternatywnych, paliwa kopalne wciąż mają przewagę, jeśli chodzi o koszty.