...Yeni Gıda için masada: Gıdamızın geleceğini şekillendiriyoruz

26 Eylül 2024

Kahve, kakao, süt, et, balık ve yumurta - bu günlük temel gıdalar, büyük ölçüde yoğun tarıma bel bağlamaktadır. Fakat Yeni Gıda teknolojilerinin yükselişiyle birlikte, artık daha sürdürülebilir alternatiflere sahibiz. GEA Sıvı, Fermantasyon & Dolum Faaliyetleri Kıdemli Başkan Yardımcısı olan ve gıda teknolojisi dalında doktora derecesi bulunan Dr. Reimar Gutte ile biyo-teknolojinin sunduğu olanakları, Almanya ve Avrupa’nın konunun neresinde durduğunu ve gıdanın geleceğini güvence altına almada işletmelerin, siyasetin ve toplumun nasıl bir rol üstlendiğini konuştuk.

Küresel bir zorlukla karşı karşıyayız: 2050 yılına kadar, dünya nüfusunun 10 milyarı bulması bekleniyor. Geleneksel gıda üretim yöntemleri, beslenmemizin hayati bir parçası olan proteine olan talebi artık tek başına karşılayamıyor, en azından tek bir gezegen için. Bitki-bazlı gıdalara, kültür etine ve diğer alternatif proteinlere büyük ölçekli bir geçiş, gelecek nesilleri iklim dostu ve leziz bir şekilde besleme potansiyeline sahip. Fakat bunu başarmak için yenilik yapmaya ihtiyacımız var.

Reimar, “yeni gıda” kulağa bilim-kurgu filmiyle alakalı bir şey gibi geliyor. Bunun gerçekte ne olduğunu ve geleceğimiz için neden bu denli önemli olduğunu açıklayabilir misin?

Reimar Gutte: Yeni gıda kulağa fütüristik geliyor, fakat zaten bir gerçek! İster bitkiler, ister mikroorganizmalar isterse büyüyen hücreler yoluyla olsun, yeni ve sürdürülebilir yöntemlerle protein üretmekle ilgilidir. Anahtar nokta: Hayvansal muadilleri kadar lezzetli ve besleyici gıdalar üretebiliriz, fakat bunu çevreyi zorlamadan yapabilmeliyiz. Geleneksel tarım için ihtiyaç duyduğumuz muazzam miktardaki su ve arazi kullanımını bir düşünün. Yeni gıda ile, artan küresel protein talebini karşılarken, bu tüketimi de büyük ölçüde azaltabiliriz. Bu, gıda sistemlerimiz için üzerine basılacak yepyeni bir ayak.

GEA, bu prosesin neden bu kadar merkezinde?

GEA, geleneksel gıda üretim teknolojisi alanında uzun bir süredir lider konumda. Harika fikirleri alıp, bunları endüstriyel seviyelere yükseltmek gücümüzü göstermektedir. Şimdi, bu uzmanlığımızı yeni gıda pazarına uyguluyoruz. Bir yeni girişim/şirket, alternatif proteinler alanında çığır açan bir fikir geliştirdiğinde, bu konsepti büyük ölçekli üretime verimli ve güvenli bir şekilde taşımalarına yardım ediyoruz. Ayrıca, yeniliklerinin seri üretime hazır olmasını ve sürdürülebilirlik hedeflerini tutturmasını sağlamak için köklü şirketlerle işbirliği yapıyoruz.

Bize, bu teknolojilerin şu anda kullanıldığı bazı gerçek-dünya örnekleri verebilir misiniz?

Kesinlikle! Örneğin, Finlandiya'daki Solar Foods’u ele alalım. Bu şirket, CO2 yakalama ve elektroliz yöntemiyle doğrudan sahada ve havadan elde edilen CO2 ve hidrojen gibi ham maddeleri kullanarak, hassas fermantasyon yoluyla besin açısından zengin bir protein tozu üretiyor. Bu, özellikle Solar örneğinde olduğu gibi, yenilenebilir enerji ile çalışıldığında nelerin mümkün olduğunu göstermektedir. Çığır açıcı! Helsinki Nasdaq’ta halka açıldılar ve üretim tesisleri halihazırda çalışır halde. 

Bir başka harika örnek de Hildesheim’daki teknoloji merkezimizde birlikte çalıştığımız bir yeni girişim olan Bluu Seafood. Tek bir balık yakalamadan, biyo-reaktörlerde yetiştirilen balık proteini olan kültür balığı üretiyorlar. Bu sürdürülebilir bir yöntem ve okyanuslarımızı da koruyor. Aslında, inovasyonlarının büyük bir kabul görmüşlüğü anlamına da gelen German Founders’ (Alman Kurucular) Ödülü’nde ikinci oldular.

Kulağa gerçek bir devrim gibi geliyor. Peki tüketiciler bu yeni gıda türlerine nasıl tepki veriyorlar? Birçok insan hala şüpheyle yaklaşıyor. 

Bu doğru, ve bu yüzden şeffaf ve dürüst bir iletişim çok önemli. “Laboratuvarda yetiştirilen et” gibi terimler, insanları korkutmaktan başka bir işe yaramıyor. Bu ürünlerin en az geleneksel gıdalar kadar güvenli, hatta çoğu zaman daha da sağlıklı olduğunu açıklamamız gerekli. Ve tatlarının da harika olduğunu göstermeliyiz. Singapur, İsrail ve ABD gibi ülkelerde, kültür etleri restoranlarda servis edilmeye veya test edilmeye başlandı bile ve geri bildirimler oldukça olumlu oldu.

Diğer ülkelerin daha ileride olduğunu söylediniz. Almanya ve Avrupa’da bu seviyeyi yakalamak için ne yapılması gerekiyor?

Singapur ve ABD gibi ülkelerde, bu teknolojilere büyük yatırımlar yapılıyor, sadece finansal değil aynı zamanda yasal destek de var. Almanya ve Avrupa’nın bunu yakalaması gerekli. Onay süreçlerimiz çok uzun zaman alıyor. Yeni girişimlerin onaylar için aylarca bekleme lüksü yok. Eğer hızlanmazsak, en iyi fikirler başka pazarlara kaçacak ve onların kaçışıyla birlikte gıdanın geleceğini aktif olarak şekillendirme şansı da kaybedilecek.

Siyasetten tam olarak ne bekliyorsunuz?

Daha hızlı ve daha esnek onay süreçlerine ihtiyaç duymaktayız. Yetkili makamların, tüketici güvenliğinden ödün vermeden, verimli çözümler bulmak amacıyla şirketlerle yakın işbirliği içinde çalışması ideal yöntem olacaktır. Ayrıca, yeniliklerin hızlıca denenebileceği test ortamlarına da ihtiyacımız var. GEA, Hildesheim’da bir teknoloji merkezi inşa etti, ABD’de bir tane daha inşa etmekteyiz, fakat bunlardan daha fazlası gerekli ve pazarın büyümesine yardımcı olmak için siyasi desteğe ihtiyacımız var.

Peki tüm bu konularda AB nasıl bir rol üstlenmeli?

AB, küresel rekabete uyum sağlamalı. Singapur ve İsrail gibi ülkeler, bu teknolojileri gıda güvenliklerini güçlendirmek için kullanıyorlar. AB’de yeni girişimleri destekleyen Avrupa İnovasyon Konseyi gibi programlar var, fakat daha fazlasını yapmamız gerekiyor. Yenilikçi projeleri finanse etme ve alternatif proteinler için pazarlar oluşturma yöntemimiz çok önemli. Onayların hızlandırılması ve yatırımların desteklenmesi konusunda AB Komisyonunun daha işbirlikçi olduğunu görmek isterdim.

Son olarak, GEA’yı ve gıda endüstrisini beş ila on yıl içinde hangi noktada görüyorsunuz?

Büyük bir değişimin başındayız. Beş ila on yıl içerisinde, alternatif proteinler beslenmemizin önemli bir parçasını oluşturabilirler. GEA, bu harika fikirleri endüstriyel ölçeğe yükselterek ve sürdürülebilir üretim prosesleri geliştirerek kilit bir rol üstlenmeye devam edecektir. Buradaki zorluk, sadece niş ürünler üretmeyi değil, bu yenilikleri daha geniş bir pazar için ölçeklendirmeyi sağlamak olacaktır. Bunun için de, Almanya ve Avrupa’yı küresel ölçekte rekabet edebilir güce ulaştıracak siyasi desteğe ihtiyacımız olacak.

Bu heyecan verici görüşler için teşekkürler Reimar!

Teşekkürler! Bu fırsatı kaçırmamak hepimizin sorumluluğu.